Bảo đảm tối đa quyền lợi người gửi tiền
Loại tiền được bảo hiểm có bao gồm vàng và ngoại tệ hay không là vấn đề lớn nhận được nhiều ý kiến đóng góp của các ĐBQH tại phiên họp toàn thể chiều 23.5 vừa qua. Theo giải trình của UBTVQH, việc BHTG đối với ngoại tệ và kim loại quý có thể sẽ tạo ra cách hiểu không chính xác là Nhà nước khuyến khích việc tích trữ ngoại tệ và kim loại quý, điều này sẽ không nhất quán với chính sách quản lý ngoại hối. Mặt khác, người dân quyết định giữ tài sản của mình bằng ngoại tệ hay kim loại quý như một hình thức đề phòng rủi ro sẽ gây ra sự mất giá của đồng nội tệ. Với những lý do đó, UBTVQH nhất trí chỉ BHTG đối với đồng Việt Nam như dự thảo luật đã nêu. Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng, việc cho phép BHTG với đồng ngoại tệ sẽ giúp các ngân hàng có thêm cơ hội huy động loại tiền này trong dân. Đây chính là biện pháp hạn chế tình trạng đô la hóa vì đô la hóa thực chất là hoạt động thanh toán, chi trả trong dân và giữa các tổ chức tín dụng với nhau bằng ngoại tệ. “Lượng ngoại tệ trong dân càng nhiều sẽ khiến đô la hóa càng mạnh” - Ủy viên Thường trực Ủy ban VH, GD, TN, TN và NĐ Nguyễn Thanh Hải nhấn mạnh.
Với ý nghĩa và mục tiêu của luật là bảo vệ người gửi tiền, ĐBQH Trần Hoàng Ngân (TP Hồ Chí Minh) nhận định: trong điều kiện kinh tế vĩ mô đang có dấu hiệu suy giảm, hệ thống ngân hàng còn bộc lộ nhiều hạn chế nếu chỉ BHTG bằng đồng Việt Nam thôi sẽ chưa đạt được mục đích của Luật là bảo vệ người gửi tiền. Không chỉ người gửi tiền đồng mà người gửi ngoại tệ cũng cần được bảo vệ. Do vậy phải xem xét trong lộ trình khoảng 5 năm hoặc dài hơn nữa có thể BHTG cả tiền đồng và ngoại tệ.
Một trong những nội dung quan trọng của dự luật này là đối tượng được BHTG mà theo UBTVQH chỉ nên BHTG cho người gửi tiền là cá nhân. Thế nhưng, vẫn có không ít ý kiến cho rằng cần mở rộng đối tượng được BHTG theo hướng bao gồm cả các tổ chức hoạt động không vì mục đích kinh doanh, không vì mục tiêu lợi nhuận như quỹ từ thiện, quỹ vận động hoặc tổ chức đoàn thể như công đoàn, đoàn thanh niên. Hay theo quan điểm của ĐBQH Touneh Drong Minh Thắm (Lâm Đồng) thì “không nên chỉ bảo hiểm số đông người gửi tiền lẻ, nhỏ mà bỏ rơi số ít gửi tiền lớn. Hiện nay, những tổ chức này cũng có các khoản quỹ hợp pháp đang được gửi tại các tổ chức tín dụng, cần phải được bảo hiểm”.
Nhằm bảo đảm quyền lợi người gửi tiền, dự luật có quy định thủ tục trả tiền bảo hiểm. Theo đó, tổ chức BHTG phải có phương án trả tiền cho người được BHTG; thông báo công khai về địa điểm, thời gian, phương thức trả tiền trên ba số liên tiếp của một tờ báo TƯ, một tờ báo địa phương nơi đặt trụ sở chính của tổ chức tham gia BHTG và trên một báo điện tử của Việt Nam; niêm yết danh sách người được trả tiền bảo hiểm tại địa điểm đã thông báo. “Phải gửi thông báo bằng đường bưu điện đến từng người theo danh sách, như vậy mới bảo đảm tính công khai và quyền lợi của người gửi tiền” - ĐBQH Lê Minh Hiền (Khánh Hòa) góp ý…
Tạo tính độc lập cho tổ chức BHTG
“Tổ chức BHTG là định chế tài chính công phi lợi nhuận” - ĐBQH Trần Du Lịch (TP Hồ Chí Minh) nhấn mạnh. Với ý nghĩa đó, tổ chức này phải có quyền tự chủ hay độc lập tương đối vì vậy việc giữ nguyên mô hình tổ chức BHTG do Thủ tướng Chính phủ thành lập và giao cho Ngân hàng Nhà nước (NHNN) quản lý như hiện nay đã nhận được sự tán thành của hầu hết các đại biểu. Bởi lẽ, BHTG là một công cụ để Nhà nước giám sát, hạn chế rủi ro trong lĩnh vực kinh doanh tiền tệ cũng như bảo vệ an toàn của hệ thống tài chính ngân hàng, do vậy theo giả thiết của ĐBQH Nguyễn Anh Sơn (Nam Định): “nếu tổ chức BHTG do NHNN thành lập và quản lý trực thuộc tổ chức của NHNN thì tính độc lập tương đối của tổ chức BHTG sẽ bị giảm đi đáng kể. Khi đó, NHNN cùng lúc phải giải quyết nhiều mục tiêu, dẫn tới mâu thuẫn lợi ích trong nội tại của ngành và cũng có thể quay về tình trạng phải sử dụng tiền thuế của dân để xử lý những yếu kém, đổ vỡ của ngân hàng”.
Trên thế giới có 3 mô hình tổ chức BHTG là tổ chức trực thuộc Chính phủ, trực thuộc NHNN hoặc là công ty độc lập trong khi theo xu thế hiện nay ở nhiều nước như Mỹ, Hàn Quốc, Đức… tổ chức này là công ty độc lập. Xét trong điều kiện tài chính - ngân hàng của Việt Nam còn nhiều rủi ro và vấn đề minh bạch của tổ chức tín dụng cũng còn nhiều hạn chế thì việc xây dựng hệ thống BHTG hoàn toàn độc lập sẽ không hề đơn giản. Vì vậy, giữ nguyên mô hình tổ chức BHTG do Thủ tướng Chính phủ thành lập, đồng thời quy định chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức hoạt động sẽ phù hợp hơn với điều kiện của nước ta hiện nay.
Ngoài chức năng bảo vệ quyền lợi của người gửi tiền, bảo đảm an toàn và lành mạnh hệ thống ngân hàng nhằm nâng cao niềm tin của người dân, BHTG còn phải có chức năng minh bạch hóa, công khai hóa trách nhiệm nhằm hạn chế khả năng xảy ra đổ vỡ của hệ thống ngân hàng. Thế nhưng, tổ chức BHTG không thực hiện giám sát trực tiếp mà chỉ thực hiện giám sát từ xa, thực hiện kiểm soát đặc biệt theo thông tin từ NHNN. Rõ ràng, nếu chỉ nhận thông tin như vậy sẽ không phát huy được chức năng nhiệm vụ trong việc giám sát cũng như không bảo đảm được tính độc lập tương đối của tổ chức này. Vì vậy, “nên giao cho BHTG chức năng kiểm tra, giám sát thường xuyên” - Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế Phùng Văn Hùng nhấn mạnh.
Hiện nay, tổ chức BHTG chỉ được sử dụng nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi để mua trái phiếu Chính phủ, tín phiếu Ngân hàng và gửi vào NHNN, thiết nghĩ quy định đó nhằm bảo đảm an toàn tài chính cho tổ chức này. Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng, quỹ của tổ chức này hiện nay lớn hơn rất nhiều so với giai đoạn mới thành lập, vì vậy cần nghiên cứu mở rộng thêm quyền để tổ chức BHTG được gửi tiền một cách có chọn lọc tại các ngân hàng có uy tín cao, vừa bảo đảm an toàn về vốn vừa đẩy nhanh lợi ích của quỹ này.
Nguồn: Báo điện tử Đại biểu nhân dân
Nguồn: Báo điện tử Đại biểu nhân dân
Đăng nhận xét